Ik krijg vaker vragen over wat je kunt doen of voorbereiden als je tepels ingetrokken of vlak zijn. Als meer info nodig daarover, kunnen we een ZOOM call plannen.
Gelukkig is het 'borstvoeding' en niet 'tepelvoeding'. Je hebt die tepel niet waanzinnig nodig, als je borstweefsel soepel genoeg is en je baby lekker wijdt aanhapt. Je baby hapt dan ruim om de tepel heen en voelt de borst diep genoeg in het mondje. Maar soms zijn er meer uitdagingen. En een paar feiten handig om te weten...
Wat is een ingetrokken tepel?
Je hebt tepels in alle vormen en maten, en inderdaad soms zijn ze naar binnen getrokken.
- Het kan eruit zien als een streepje of spleetje met niet echt een tepel aan de buitenkant. Soms is dit aan één borst, soms aan beide.
- Ook kan het zijn dat je tepel minder rekbaar is, niet zo 'uitstekend' of minder elastisch.
- Soms wordt je tepel vlakker als je een 'broodje' van je borst probeert te vormen voor je baby.
Minder rekbare tepels
Het kan wat gevoeliger zijn als je tepel niet zo rekbaar is en dus minder meegeeft. Maar borstvoeding geven moet nooit onaangenaam voelen. Houd je huid lekker verzorgd met eigen melk en zo gewenst tepel crèmes/vet zoals lanoline of Shea Butter. En er zijn veel redenen waarom tepels gevoelig kunnen zijn, dus laat daar altijd naar kijken. Niet zomaar denken, dit hoort erbij.
Als het niet zo makkelijk gaat door vlakkere of ingetrokken tepels, een paar tips:
- Oefen vast met prenataal kolven met de hand en doe dit ook als de baby nog niet goed aan je borst drinkt de eerste 24 uur.
- Als aanleggen niet goed voelt of niet gaat nog, kies er dan voor eerst de melk op gang te brengen. Doe dit met een goede kolf en passend kolfschild. Wel dus vanaf dag één je borsten met regelmaat stimuleren en soepel maken.
- Zorg bij het aanleggen voor een goede positie van de baby en maak je borst goed behapbaar voor je baby. Geen haast of druk op het aanleggen als het gevoelig is. Ga dan dus kolven.
- Als je melk goed op gang begint te komen (vaak vanaf dag 3-4-5) kun je als nodig een tepelhoed inzetten bij het aanleggen.
Voorbereiding in de zwangerschap
Wat kun je al doen in de zwangerschap?
- Verdiep jezelf in antenataal ofwel prenataal kolven. Je leert alvast je borsten kennen, het geeft vaardigheid en kan de tepel wat stimuleren al. Dit kan vanaf ongeveer 36 weken en als er geen medische redenen zijn om het NIET te doen. Kijk daarvoor op http://mamma-minds.nl/prenataal-kolven/.
2. Ook kun je zgn.' tepelvormers' aanschaffen van Medela bijvoorbeeld, zie online. Deze doe je tijdens de zwangerschap en tussen de voedingen in je BH. Bij de één werkt dat, bij de ander geeft het ongemak. Doe het dan niet meer. Ik ben geen fan van de zgn. 'Niplette', dit is een soort zuignapje en ik heb er tepels door zien beschadigen.
Al met al, vind ik prenataal kolven het meeste voordeel opleveren. Kijk daar maar even naar.
Na de bevalling
Ik raad aan het aanleggen eerst zonder tepelhoedje te proberen. Laat de baby lekker dicht tegen je aan, haar kin en onderkaak diep onder de tepel brengen. Laat het hoofdje vrij genoeg om goed op te richten, dus niet aandrukken op het hoofdje. Maak de borst goed plat en behapbaar en breng deze zo diep mogelijk in mondje. Vaak moet je de borst dan even gesteund en dus vast houden tijdens voeden. Let op hoe het aanleggen voelt, laat het je niet pijn doen. Of begin met aanleggen aan de makkelijkste borst en kolf de meer uitdagender borst.
Bekijk de video's 1 & 2 op mijn website even en de uitleg op Mamma Minds Methode. Maak gebruik van reversed pressure technique om de tepel soepeler te maken vooraf aan het voeden (zie video). Dit kun je al oefenen in de zwangerschap.
Kolven (als dit nodig is) kan de eerste 24 uur prima en het beste met de hand. Zie daarvoor de filmpjes voor prenataal kolven en kolven met de hand. De melk komt ná de colostrum op gang vanaf dag 3 of 4, soms later. Dit gaat samen met stuwing, wat je borst gezwollen en dus vaak minder 'behapbaar' maakt voor 1 of 2 dagen. Dan helpt 'reversed pressure' en zacht strijkende massage vanaf je tepel naar je oksels ('lymfe drainage) . Ook helpt het om je borsten te koelen met koele compressen als je stuwing hebt.
Al met al, dus even geduld en aanpassen dag voor dag. Je kraamzorg zal je daarbij helpen. Zorg voor lekker veel knuffel tijd en geen stress bij je borstvoeding. Neem een pauze en trek aan de bel als nodig!
Kolven om de melk op gang te komen als je tepels gevoelig zijn
Let bij het kolven op de maat van je tepel en het schild. Je kunt misschien met je vingers je tepel naar buiten masseren en een inschatting maken van de doorsnede. Deze moet passen bij het kolfschild dat je gebruikt. 24 mm (doorgaans gemiddeld schild) past bij tepeldoorsnede van tussen 20-24 mm. Soms is het lastig inschatten. Begin dan met gemiddeld schild en voel, of probeer uit. Kolven moet geen pijn doen.
Tepelhoedje wel of niet
Als de melk op gang komt (soms pas na dag 3-4-5) eventueel een tepelhoed inzetten. De eerste dagen liever niet.
Let op goede slokken en soepel maken van je borst.
Er zijn meer dingen te weten over tepelhoedjes en teruggetrokken tepels. Een tepelhoedje moet passen om de tepelknop. Als je kunt, schat dan in of meet de knop zelf, de doorsnede. Je kunt ook de maat van de andere tepel nemen als die wel uitsteekt. Masseer deze een beetje om meer uit te laten steken.
Je hebt dan verschillende maten. S-M-L. Medium vind je in de winkels, de rest online. Probeer te meten en kies de maat die erbij past. Dus als doorsnede 15mm is, kies dan S=16 mm. Med = 20 mm. Etc. Medela is wel fijn want het meest zacht materiaal, wat het beste om de tepel past vaak.
Kijk het filmpje even hoe deze te gebruiken op www.mamma-minds.nl/videos/.
Bedoeling is dat de tepelhoed strak om de tepel komt te zitten, zodat de tepel al tot de helft in de tepelhoed zit (als deze naar buiten kan komen). Soms zetten we express een grotere tepelhoed in zodat ie wat meer van het tepelhof meeneemt. En vervolgens, let op: de baby niet alleen de top/tepel laten nemen, maar met tepelhoed en ook (groot) deel van de tepelhof te laten nemen.
Voor en nadelen van tepelhoedjes Voordeel is dat de baby de borst/tepel achterin de mond kan voelen, nadeel is minder stimulans, vaker afklemmen van de tepel en minder goed legen van de borsten. Let goed op of je echt slokken genomen ziet worden en je borsten soepel gedronken worden. En of je baby comfortabel groeit. Als dit zo is, is een tepelhoed meestal niet een direct nadeel. Als je de tepelhoed wilt afbouwen, kan dit vaak tijdens een voeding. Of schakel hulp in van een lactatiekundige.
