Wat kun je zelf doen als de tongriem strak is?
Kin meer in de borst dan de neus
Begin met extra aandacht te geven aan het aanleggen. Dit zorgt er soms voor dat klieven niet nodig is.
Maar ook als er gekliefd wordt, is deze aandacht belangrijk, om de tong(spier) te oefenen en meer grip te bieden. Klieven alleen is meestal niet de oplossing, is mijn ervaring.
Wat belangrijk is, is dat de baby meer grip en vorm van de borst nodig heeft om voldoende tepelhof in de mond te kunnen nemen. Let daarbij vooral op het deel van je hof, aan de kant van de onderkaak.
Tips (en bijbehorende video's!):
- Zorg voor een 'asymetrische' en zo groot mogelijke aanhap; meer van de onderkant van je tepelhof dan van de bovenkant. Zie video Sandwich Hold / Asymmetrical.
- Zorg voor een houding waarbij de baby licht omhoog kijkt, kin meer in de borst dan de neus. Meer verticaal voeden kan helpen. Kijk maar eens naar Mamma Minds Methode
- Houd je borst gesteund, ter hoogte van de onderkaak, alsof je de borst daar platter maakt.
- Dit wordt ook wel 'Concorde' steun genoemd. Dit werkt nog beter als je de baby zo verticaal mogelijk aanlegt, en dichtbij je houdt door de rug steun te geven met je onderarm. Met de steun van je vinger(s) onder je borst, kun je ervaren dat je tepel iets meer richting tong beweegt en minder tegen het gehemelte wordt aan geduwd (wat pijnklachten geeft). Ook kan de baby vaak grotere slokken nemen.
- Zie video van collega Myrte Concorde en uitleg Concorde (PDF)
- Ook goede uitleg van collega uit Australië (the Milk Meg) 'Koala hold'
- schakel begeleiding in als het voeden pijnlijk is en het voeden te veel moeite kost...
Tongriem en klachten bij voeden
De tongriem onder de tong van de baby kan wat strakker zijn of vast zitten aan de tong op een manier dat de tong minder goed kan bewegen. Om goed aan de borst te kunnen drinken is het nodig dat de tong vrij kan bewegen en de onderste kaakwal bedekt tijdens het drinken. Als deze dat niet doet, voelt het soms als bijten of afklemmen en komt de tepel er soms afgeplat uit. Een (te) korte tongriem geeft in het algemeen vaak eerder klachten dan een (te) korte lipriem. Vandaar eerst informatie over de tongriem.
De volgende klachten kunnen te maken hebben met een te korte tongriem of lipriem (in mindere mate)
- (blijvende) pijnklachten bij het voeden aan de borst
- afgeplatte en gevoelige tepels na het voeden ('lipstick-vorm'). Op den duur kunnen tepels door de afklemming pijnlijk wit wegtrekken ('Secundaire Raynaud' klachten).
- onvoldoende of afnemende groei (in het kraambed, maar ook soms na enkele maanden)
- lange voedingen; drinken kost meer moeite, de baby trekt aan de tepel tijdens het drinken, kan niet genoeg van de borst in de mond kan nemen
- blijvende moeite met een sterke melkstroom, of toeschietreflex
- verminderde melkstroom
- (herhaaldelijk) verstopte kanalen en/of borstontsteking; minder goed legen van de borst
- reflux klachten (o.a. door minder vacuüm kunnen maken waardoor meer intake van lucht, en moeite met slikken)
- onvoldoende vacuüm met drinken aan borst of fles (klakkend geluid, melk lekkend, lange voedingen)
Een en ander zorgt vaak voor (langdurig) ongemak bij het voeden, waardoor de totale duur van het voeden vaak korter is dan je zou willen.
Kortom, reden genoeg te kijken of de tongriem een belemmering vormt.
Ik doe mondonderzoek, observeer een voeding en geef gericht advies over de houding. Indien nodig beoordeel ik met de aandachtspunten van de Hazelbakerscore de functie en kenmerken van de tong. Ik verwijs je goed geïnformeerd door als dat jullie beslissing is. Ik geef gericht advies over de houdingen en nazorg oefeningen.
Lees meer over tongriemen en andere onderwerpen op borstvoeding.com.
Verschillende types tongriemen
Mondonderzoek tongriem Mamma Minds
Iedereen heeft een tongriem (frenulum) en tongriemen zijn er in vele vormen. Sommigen zijn zo aangelegd, dat de tong beperkter kan bewegen.
Een tongriem die tot aan de punt van de tong vast zit ('voorliggend' of 'anterior'), zorgt duidelijk voor minder bewegingsvrijheid. Je ziet dan vaak een inkeping of deukje aan de punt van de tong (hartvormig of als een 'blaadje'). Maar ook kan een tongriem uit stugger weefsel bestaan (dik, weinig elastisch, in plaats van een dun vliesje) en meer achter in de mondbodem voor restrictie zorgen ('achterliggend'of 'posterior'). Soms is de tongriem niet (makkelijk) zichtbaar en als deze achter het mondslijmvlies schuilt wordt het 'verborgen' genoemd.
Types/Classificatie tongriem restrictie
Er 4 types van een restrictieve tongriem beschreven qua uiterlijke kenmerken. De classificatie van Dr. Kotlow wordt hier veel voor gebruikt. De cijfers zeggen niets over de 'ernst', maar beschrijven de plek van aanhechting.
Uiterlijk en functionele kenmerken van de tongriem
Het gaat er niet alleen om hoe de tong en de tongriem eruitziet (uiterlijke kenmerken), maar ook wat de tong kan (functionaliteit). Het is tenslotte een spier. Dit kan o.a. beoordeeld worden met de Hazelbakerscore. Deze score geeft punten voor de optimale en minder optimale uiterlijke en functionele kenmerken. De score kan richting geven bij het besluit wel of niet te klieven. Hoe minder punten, hoe meer beperking (restrictie).
Welke vorm heeft de borst/tepel?
Minstens zo belangrijk als de tongriem is de vorm van de borst en tepel. Als een borst makkelijker te vormen is om grip op te krijgen en/of er voldoende productie is, kan het zijn dat een
strakkere tongriem minder een probleem geeft. Iedere situatie is anders. Een houding kan aangepast worden en aanleggen veranderd. Dit kan de situatie verbeteren en soms klieven voorkomen. Daarom vind ik het zo belangrijk dat er eerst goed naar het aanleggen gekeken wordt.
