Heb je een beurs of pijnlijk gevoel in een deel van je borst? Zie je een roze plek die mogelijk warm of vervelend voelt? Heb je griepachtige klachten? Dit kan een dreigende ontsteking zijn. Hieronder een paar tips
- Neem eerst even je temperatuur op. We spreken van verhoging vanaf 37.5 graden en van koorts vanaf 38 graden.
- Binnen de 1e 24 uur met verhoging/koorts of ervoor bij klachten, probeer dan onderstaande tips om de verstopping of ontsteking en borst los te maken. Je borst goed, met aandacht, soepel laten drinken lost je klachten vaak op.
- Let op, niet hard gaan meemasseren of duwen op je borst. Er hoeft geen verstopping uit geduwd te worden. Van te hard masseren, kan je borstweefsel juist gaan zwellen waardoor deze weer minder makkelijk doorstroomt. Hard masseren is ‘achterhaald’. Zacht, voelend meemasseren mag wel hoor. Niet jezelf pijn doen dus.
- Volgens de nieuwste inzichten is je borst tot rust brengen met een koud compres na het voeden of kolven het belangrijkste. Doe dit zo veel mogelijk, gedurende dag en nacht. Warm je borst wel op voordat je gaat voeden of kolven (warmte ervoor, koude erna).
- Bij twijfel of flink ziek voelen, overleg met je huisarts of verloskundige (tot 6 weken meestal bereikbaar voor vragen zoals deze). Meestal wachten we 24 uur af of je de ontsteking kunt verhelpen. Tenzij je je erg ziek voelt, met bibbers en erg naar voelen. Wacht dan niet af met overleggen. Koorts of algehele malaise kan ook horen bij een blaas of baarmoeder ontsteking, of Corona…
- Check of er sprake is van een melkblaar oftewel een verstopt kanaaltje op de uitgangen van je tepel. Dit ziet eruit als een wit speldenknopje, 1-2 mm groot. Soms een als een blaartje/blaasje soms meer als ingedroogde melk. Hoe je dit open maakt kun je o.a. hier lezen (bron: La Leche League). Open maken kan nodig zijn om de verstopping op te lossen.
- Als je je temperatuur opgenomen hebt, kun je pijnstillers inzetten. Je kunt het beste kortdurend (gedurende 24 tot 48 uur) Ibuprofen inzetten; ibuprofen 400mg a 6 uur mág met borstvoeding. Dit remt ontsteking en neemt dus zwelling weg. Ibuprofen kan de soms nodige stap van Antibiotica vaak voorkomen. LET OP Neem ibuprofen alleen als je dit ‘mag’ nemen (geen maagzweren of chronische darm ontstekingen). En VOEL of de pijnlijke plek soepel wordt. Als niet, bel je huisarts na 24 uur.
- Neem contact op met een lactatiekundige als onderstaande tips de ontsteking niet oplossen. Denk altijd na, of kijk met haar, naar waardoor de ontsteking ontstaan is. Oorzaken kunnen zijn, een voeding overslaan (fles geven zonder te kolven), klemmende kaken, gebruik van tepelhoed, minder optimale drinktechniek door bijvoorbeeld een strakke tongriem, (eerdere) kloven of wondjes, algehele conditie (zware bevalling, slapeloosheid, ruim bloedverlies), etc. Kortom, voorkomen is beter dan genezen.
- Let op. Mocht antibiotica ingezet moeten worden (dat kan met borstvoeding genomen worden) het eerste keuze middel is dan Flucloxacilline. Soms wordt Amoxyciline nog gegeven, wat helaas minder effectief is gebleken.
- Gaat de ontsteking of zwelling niet over of komt deze weer terug na het stoppen met de antibiotica, dan is het extra belangrijk de oorzaak te onderzoeken.
Oorzaken
In het algemeen ontstaan borstontstekingen door ‘stilstaande melk’, zgn. ‘stasis’. Het is dus goed je borsten een paar keer per dag echt soepel te laten drinken, zodat de ‘restjes’ opgeruimd worden. En dus niet een voeding over te slaan als je kind het niet zelf doet. Maar ook na spontaan langer doorslapen van je baby, kun je ontstekingsverschijnselen hebben. Dit gaat meestal voorbij door er wat aandacht aan te besteden.
Let bij drinken op een wijd open mond, niet afklemmend. Dit geldt ook voor het kolven. En schild moet goed passen en je tepel niet klem zetten of teveel hof in het schild meezuigen. Een te kleine of te groot schild kan verstoppingen veroorzaken.
Belangrijk is goed soepel te laten drinken of te kolven als je baby dat niet goed doet. Of dus juist je baby aan te leggen als de kolf het niet goed doet. Leer jezelf goed te voelen en masseren tijdens het voeden, en zeker als er een gevoelige plek is. Wiebelend, voelend. Tijdens ’t voeden en kolven richting je tepel. Maar vergeet ook niet om richting je oksel te masseren/strijken. Dit masseren richting je oksel zorgt ervoor dat een gezwollen borst het vocht beter kwijt kan naar het lymfesysteem in je oksel, Vaak is de borst namelijk gezwollen door zowel vocht (oedeem) als opgeslagen melk. De zwelling klemt weer de kanaaltjes af, waardoor de borst minder makkelijk leegt. Ga niet extra kolven als dit de borst niet leger/soepeler maakt. Zie onderaan de pagina een mooi filmpje over massage van je borst om zwelling af te laten nemen (ook bij overmatige stuwing in te zetten).
Zet verschillende houdingen in om te proberen de meest wijd-open mond rond je tepelhof te hebben. Niet klemmend of pijnlijk dus. Welke houding dit is, maakt niet uit. De gedachte dat de baby de kin aan de kant van de ontsteking moet hebben is achterhaald. Het gaat vooral om een wijde niet klemmende aanhap met voldoende tepelhof in de mond. Niet alleen aan de tepel laten drinken.
Heb je vaker ontstekingen (gehad?) kijk dan naar de oorzaak, met iemand die er verstand van heeft, zoals een lactatiekundige. Ik kijk en denk graag met je mee. Zie hier voor opties. Een goed mondonderzoek hoort daarbij om uit te sluiten of een te korte tong- of lipriem een rol speelt bij het niet goed legen van de borst. En denk ook dan aan het ondersteunen van je weerstand, laat je verzorgen, rust uit en wordt beter!
Borsten badje bij borstvoeding met ontstekingsverschijnselen
Zit je borst voor het gevoel ‘op slot’, wordt een gedeelte niet soepel? Probeer dan t volgende:
1 Maak een badje maken (grote kom ed) met goed warm water en eentje met goed koud water (eventueel aangevuld met ijsblokjes). En dan borstenbadjes doen. Hangend met je borst er in, afwisselen van warm naar koud. Eindig warm en goed los wiebelen. Dit Liefst met Epsom salt (Kruidvat o.a ) er in. Dit zorgt ervoor dat zwelling afneemt. Een eetlepel in grote kom (warm) water is al genoeg. Het smaakt zoutig, dus spoel even af voor het voeden.
‘Standje Koe’ oftewel ‘Dangle feeding’
2 Daarna als kan voeden, en dit HANGEND doen. Die plek moet leeg. Ik noem dit, standje KOE:). Ja echt. Werkt als een tiet, probeer maar eens.
(Foto’s Bron The Milk Meg). Heb jij een foto voor mij die ik zou mogen gebruiken in deze houding, Graag! Dan worden we samen beroemd en kunnen we anderen ermee helpen.
Massage bij overmatige zwelling van je tepel door ontsteking of stuwing
Om zwelling af te laten nemen helpt het om te rusten, te liggen dan dus…Koelen met alles wat koelt, is heel goed.
Daarbij is het nodig om de zwelling te laten afnemen door zachtjes richting je oksel te ‘aai-masseren’. Zo zacht als dat je een kat zou aaien, zonder dat ze wegloopt. Vederlichte strijkende bewegingen richting je oksel en sleutelbeenderen. Dit wordt ook wel ‘lymfe-drainage’ genoemd.
Bij zwelling van je tepelhof, kijk dan naar onderstaande video!
