Heb je een beurs of pijnlijk gevoel in een deel van je borst? Zie je een roze plek die mogelijk warm, gezwollen of vervelend voelt? Heb je griepachtige klachten? Dit kan een dreigende ontsteking zijn. Balen! Hieronder een paar tips
- Neem eerst even je temperatuur op. We spreken van verhoging vanaf 37.5 graden en van koorts vanaf 38 graden.
- Binnen de 1e 24-48 uur met verhoging/koorts of ervoor bij klachten, probeer dan onderstaande tips om de verstopping of ontsteking weg te laten drinken. Je borst goed, met aandacht, soepel laten drinken lost je klachten vaak op. Niet extra gaan voeden of kolven. Dit laat de borst alleen extra zwellen. Geen voedingen overslaan. En denk even na, wat is de mogelijke oorzaak van de ontsteking?
- Belangrijkste, duik in bed, rust uit en laat je even verzorgen! Je hebt dit nodig om erger ziek worden te voorkomen.
- Let op, niet hard gaan meemasseren of duwen op je borst. Er hoeft geen verstopping uit geduwd te worden. Van te hard masseren, kan je borstweefsel juist gaan zwellen waardoor deze weer minder makkelijk doorstroomt. Hard masseren is ‘achterhaald’. Zacht, voelend meemasseren mag wel hoor. Niet jezelf pijn doen dus..
- Volgens de nieuwste inzichten is je borst tot rust brengen met koude compressen na het voeden of kolven het belangrijkste. De zwelling af laten nemen is het doel. Alles uit je vriezer kun je inzetten, met een doek ertussen om de huid niet te beschadigen. Of gekoelde appelstroop in diepvrieszakje of zo’n blauw ‘gel ding’. Doe dit zo veel mogelijk, gedurende dag en nacht. Je borst kort opwarmen voordat je gaat voeden of kolven (warmte ervoor, koude erna) kan lekker zijn.
- Bij twijfel of flink ziek voelen, overleg met je huisarts of verloskundige (tot 6 weken meestal bereikbaar voor vragen zoals deze). Meestal wachten we 24 uur tot 48 uur af of je de ontsteking kunt verhelpen. Tenzij je je erg ziek voelt, met bibbers en erg naar voelen. Als je open kloven had in je tepel(s) heb je meer kans dat bacteriën de oorzaak zijn van het zieke gevoel. Voel je je flink ziek of neemt het snel toe, wachtdan niet af met overleggen. Koorts of algehele malaise kan ook horen bij een blaas of baarmoeder ontsteking, of Corona. Als de algehele malaise en rode plekken afnemen en je borst soepeler voelt, ben je er meestal doorheen.
- Als je je temperatuur opgenomen hebt, kun je pijnstillers inzetten. Je kunt het beste kortdurend (gedurende 24 tot 48 uur) Ibuprofen inzetten; ibuprofen 400mg a 6 uur mág met borstvoeding. Dit remt ontsteking en neemt dus zwelling weg. Ibuprofen kan de soms nodige stap van antibiotica vaak voorkomen. LET OP Neem ibuprofen alleen als je dit ‘mag’ nemen (geen maagzweren of chronische darm ontstekingen). En VOEL of de pijnlijke plek soepel wordt. Als niet, bel je huisarts na 24 uur. Je kunt dit combineren met normale dosis paracetamol als gewenst.
- Check of er sprake is van een melkblaar oftewel een verstopt kanaaltje op de uitgangen van je tepel. Dit ziet eruit als een wit speldenknopje, 1-2 mm groot. Soms een als een blaartje/blaasje soms meer als ingedroogde melk. Door goed ruim te laten aanhappen kan dit kanaaltje weer open gaan. Open maken kan nodig zijn om de verstopping op te lossen.maar doe dit niet vaker dan 1x, met steriel naaldje bijvoorbeeld. Beter werkt het om goed te laten aanhappen. En als het blijft, vraag de huisarts dan een lichte klasse corticosteroide creme voor te schrijven. Hier gaat het vaak snel van weg (binnen paar dagen). Kortdurend kan deze creme geen kwaad (echt niet).
- Neem contact op met een lactatiekundige als onderstaande tips de ontsteking niet oplossen. Denk altijd na, of kijk met haar, naar waardoor de ontsteking ontstaan is. Oorzaken kunnen zijn, een voeding overslaan (fles geven zonder te kolven), klemmende kaken, gebruik van tepelhoed, minder optimale drinktechniek door bijvoorbeeld een strakke tongriem, (eerdere) kloven of wondjes, algehele conditie (zware bevalling, slapeloosheid, ruim bloedverlies), etc. Kortom, voorkomen is beter dan genezen.
- Let op. Mocht antibiotica ingezet moeten worden (dat kan met borstvoeding genomen worden) het eerste keuze middel is dan Flucloxacilline. Soms wordt Amoxyciline nog gegeven, wat helaas minder effectief is gebleken.
- Gaat de ontsteking of zwelling niet over of komt deze weer terug na het stoppen met de antibiotica, dan is het extra belangrijk de oorzaak te onderzoeken.
Oorzaken
In het algemeen ontstaan borstontstekingen door overvolle borsten, te veel melk of te volle klieren door voedingen over te slaan, die drukken op de kanaaltjes. Voel dus zachtjes en goed tijdens het voeden of je borst soepel wordt. Het is belangrijk je borsten een paar keer per dag echt soepel te laten drinken. Let dus niet op de TIJD maar op SOEPELHEID.
Sla geen voeding over als je kind het niet zelf doet, want dan blijft je borst te vol. Tenzij je kolft rond of net voor/na de tijd dat je baby een fles krijgt. Zo houdt je je borsten in balans. Ook na spontaan langer doorslapen van je baby, kun je ontstekingsverschijnselen hebben. Dit gaat meestal voorbij door er wat aandacht aan te besteden. Een (over)volle borst remt de productie wat af. Een nieuwe balans volgt dan.
Let bij drinken op een wijd open mond, niet afklemmend. Voeden moet geen pijn doen, dan gaat er iets niet goed. Dit geldt ook voor het kolven. Een schild moet goed passen en je tepel niet klem zetten of teveel hof in het schild meezuigen. Een te klein of te groot schild kan verstoppingen veroorzaken. Meet de doorsnede van je tepel en gebruik een daarbij passend kolfschild.
Soms kan een baby niet ruim aanhappen en gaat dan klemmen, door een te kort tongriempje. Dit kan een lactatiekundige met kennis van zaken (zoals ik …) bekijken. Een duidelijk hartvormige tong of duidelijk zichtbaar tongriempje is vaak een signaal. Maar vaak is het minder duidelijk en is het handig dit even goed te laten bekijken.
Belangrijk is goed soepel te laten drinken of te kolven als je baby dat niet goed doet. Of dus juist je baby aan te leggen als de kolf het niet goed doet. Voeden of kolven op de ‘klok’ helpt daarbij niet. Leer jezelf goed te voelen en (zachtjes voelend) masseren tijdens het voeden, en zeker als er een gevoelige plek is. Wiebelend, voelend. Tijdens ’t voeden en kolven richting je tepel. Maar vergeet ook niet om richting je oksel te masseren/strijken. Dit masseren richting je oksel zorgt ervoor dat een gezwollen borst het vocht beter kwijt kan naar het lymfesysteem in je oksel, Vaak is de borst namelijk gezwollen door zowel vocht (oedeem) als opgeslagen melk. De zwelling klemt weer de kanaaltjes af, waardoor de borst minder makkelijk leegt. Ga niet extra of langer kolven als dit de borst niet leger/soepeler maakt. Zie onderaan de pagina een mooi filmpje over massage van je borst om zwelling af te laten nemen (ook bij overmatige stuwing in te zetten).
Kies een houding waarbij het voeden het beste gaat en voelt. Niet klemmend of pijnlijk dus. Welke houding dit is, maakt niet uit. Probeer eens een andere houding als je baby is gaan klemmen of omlaag naar je borst kijkt (dan sluit deze z’n kaken). De gedachte dat de baby de kin aan de kant van de ontsteking moet hebben is achterhaald. Het gaat vooral om een wijde niet klemmende aanhap met voldoende tepelhof in de mond. Niet alleen aan de tepel laten drinken. Zie filmpjes 1 & 2 over aanleggen.
Heb je vaker ontstekingen (gehad?) kijk dan naar de oorzaak, met iemand die er verstand van heeft, zoals een lactatiekundige. Ik kijk en denk graag met je mee. Zie hier voor opties. Een goed mondonderzoek hoort daarbij om uit te sluiten of een te korte tong- of lipriem een rol speelt bij het niet goed legen van de borst. En denk ook dan aan het ondersteunen van je weerstand, laat je verzorgen, rust uit en wordt beter!
Borsten badje bij borstvoeding met ontstekingsverschijnselen
Zit je borst voor het gevoel ‘op slot’, wordt een gedeelte niet soepel? Probeer dan t volgende:
1 Maak een badje maken (grote kom ed) met goed warm water en eentje met goed koud water (eventueel aangevuld met ijsblokjes). En dan borstenbadjes doen. Hangend met je borst er in, afwisselen van warm naar koud. Eindig warm en goed los wiebelen. Dit Liefst met Epsom salt (Kruidvat o.a ) er in. Dit zorgt ervoor dat zwelling afneemt. Een eetlepel in grote kom (warm) water is al genoeg. Het smaakt zoutig, dus spoel even af voor het voeden.
‘Standje Koe’ oftewel ‘Dangle feeding’
2 Probeer eens (of na een badje) HANGEND te voeden. Die plek moet leeg. Ik noem dit, standje KOE:). Ja echt. Werkt als een tiet, probeer maar eens. Let wel op dat je baby niet van bed rolt en of deze ook comfortabel ligt.
(Foto’s Bron The Milk Meg). Heb jij een foto voor mij die ik zou mogen gebruiken in deze houding, Graag! Dan worden we samen beroemd en kunnen we anderen ermee helpen.
Massage bij overmatige zwelling van je tepel door ontsteking of stuwing
Om zwelling af te laten nemen helpt het om te rusten, te liggen dan dus…Koelen met alles wat koelt, is heel goed.
Daarbij is het nodig om de zwelling te laten afnemen door zachtjes richting je oksel te ‘aai-masseren’. Zo zacht als dat je een kat zou aaien, zonder dat ze wegloopt. Vederlichte strijkende bewegingen richting je oksel en sleutelbeenderen. Dit wordt ook wel ‘lymfe-drainage’ genoemd.
Bij zwelling van je tepelhof, kijk dan naar onderstaande video!
